|  |
محققان دانشگاه تبریز با همکاری موسسه قارچ شناسی فرهنگستان علوم هلند موفق به کشف دو ژن جدید در قارچ های بیماری زای گیاهی و هشت گونه جدید قارچ مایکوسفرلا شدند.
مهدی ارزنلو، عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و مجری این طرح تحقیقاتی با اعلام این مطلب افزود: قارچ ها با تولید توکسین ها و متابولیت‌های سمی در محصولات و فروآرده های کشاورزی، ایجاد عفونت های قارچی و همچنین از طریق ایجاد بیماری بر روی گیاهان و کاهش میزان تولید محصولات خسارات قابل ملاحظه ای بر جای می گذارند.
وی با اشاره به تنوع زیستی بالای قارچ ها گفت: قارچ ها در چرخه زندگی خود به دو شیوه تولید مثل جنسی و غیر جنسی تکثیر می یابند که چرخه تولید مثل جنسی در قارچ با ایجاد تنوع ژنتیکی در داخل جمعیت های گونه‌های قارچی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد چرا که ژنوم قارچ ها را از جهش های مرگ زا پاکسازی می کند و همچنین نوترکیبی جنسی همراه با جهش و انتخاب طبیعی نهایتا ممکن است منجر به ایجاد گونه های جدید با قدرت بیماریزایی بالا شود.
وی هدف از این تحقیق را بررسی قارچ مایکوسفرلا که دامنه وسیعی از گونه های گیاهی را مورد حمله قرار داده و ایجاد خسارت اقتصادی می کند، ذکر کرد و گفت: این قارچ در گندم، مرکبات، توت فرنگی، موز و اوکالیپتوس ایجاد بیماری می کند که در سال‌های اخیر در ایران خسارات این قارچ بر روی گندم قابل توجه بوده است.
دکتر ارزنلو با اشاره به چگونگی انجام این بررسی ها گفت: این قارچ عامل ایجاد بیماری لکه برگی تحت عنوان سیگاتوکا بر روی گیاه موز است که طی این مطالعات 20 گونه مایکوسفرلا از روی گیاه موز توصیف شد که از این بین هشت گونه جدید برای دنیا معرفی شد.
وی با بیان اینکه در ادامه این بررسی، مکان های ژنی تیپ آمیزشی سه گونه مایکوسفرلا که به عنوان عوامل اصلی ایجاد کننده این بیماری شناخته شده هستند با استفاده از تکینک های مولکولی و بیوانفورماتیک همسانه سازی گردید گفت: در ادامه مطالعات انجام شده این مکان های ژنی با مکان های ژنی تیپ آمیزشی دیگر گونه های مایکوسفرلا که بر روی گندم و جو ایجاد بیماری می کنند، مقایسه شد که نتایج حاصل از همسانه سازی و مقایسه مکان های ژنی تیپ آمیزشی سه گونه مایکوسفرلا نشان داد که دو ژن جدید در این ناحیه از ژنوم این گونه ها وجود دارد. توالی های مکان های ژنی تیپ آمیزشی و ژن های جدید کشف شده در بانک ژن NCBI ثبت شد.
مجری این طرح تحقیقاتی با اشاره به نتایج مطالعه ژنوم دو گونه دیگر مایکوسفرلا که بر روی گندم و جو ایجاد بیماری لکه برگی می کنند گفت: این بررسی ها نیز نشان داد که این دو ژن جدید در ژنوم این دو گونه نیز وجود دارند.
به گفته وی، تجزیه و تحلیل روابط خویشاوندی بین سه گونه مذکور بر اساس توالی ژنهای تیپ آمیزشی و ژنهای جدید کشف شده، نشان داد که سه گونه یاد شده از یک جد مشترک تکامل پیدا کرده اند.
دکتر ارزنلو با بیان اینکه نتایج این بررسی در مجله انجمن میکروبیولوژی آمریکا به چاپ رسیده است، افزود: بررسی های تکمیلی در خصوص نقش دقیق این ژنها در چرخه تولید مثل جنسی این گروه از قارچ ها در حال انجام می باشد.
این تحقیق با همکاری محققان موسسه قارچ شناسی فرهنگستان علوم کشور هلند واقع در شهر اوترخت طی دو سال به انجام رسیده و برای اجرای آن بالغ بر 75 میلیون ریال هزینه شده است.
این تحقیق در گروه گیاه پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با همکاری محققان موسسه قارچ شناسی آکادمی علوم کشور هلند انجام شده است.
|
|
