|  |
.jpg)
نتایج یک مطالعه که در یک دهه و با بودجه 288 میلیون دلاری انجام شده است، امسال در بیش از 30 مقاله علمی ارائه شد. این تحقیقات ارزشمند که حاصل کار 442 محقق روی صدها تیپ سلولی و بیش از 20 هزار ژن رمز کننده پروتئین و حدود 18 هزار توالی رمز کننده RNA می باشد، نشان می دهد که ژنوم انسان محیطی شلوغ تر و پر سرو صدا تر از آن است که قبلاً فرض می شده است.
این پروژه که Encyclopedia of DNA Elements یا به اختصار ENCODE نام گرفته است، بر اساس پروژه ژنوم انسان شکل گرفته، پروژه ای که طی آن انقلابی در زیست فناوری و علوم زیستی به پا شد، ترتیب و توالی بازهای مولکول های DNA انسان کشف شد و در نتیجه آن مشخص شد که تنها کمتر از 2 درصد این توالی بزرگ DNA که در کروموزوم ها نگهداری می شوند، ژن های رمز کننده پروتئین ها هستند.
محققان پروژه ENCODE این بار نگاه خود را به توالی های بین ژن ها و 98 درصد دیگر ژنوم انسان معطوف کردند. نتایج تحقیقات آنها نشان می دهد که این بخش از توالی DNA که قبلاً بی ارزش (Junk) خوانده می شد، نقش بسیار ضروری و مهمی و خصوصاً در تنظیم بیان ژن ها (دو درصد دیگر ژنوم) دارند. این محققان هزاران قسمت مختلف ژنوم که پروتئین های موثر بر بیان ژن ها با آنها کنش داشته یا توالی های مختلفی که RNAهای گوناگون را رمز کرده یا جایگاه هایی که با تغییرات شیمیایی منجر به خاموشی ژن ها می شوند را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدند که 80 درصد ژنوم به صورت بیوشیمیایی فعال است. این نتایج به درک ما از نحوه تنظیم بیان ژن ها و کنترل آن کمک می کند. نتایج این تحقیق بلافاصله در بررسی عوامل مخاطره انگیز ژنتیکی در طیف وسیعی از بیماری ها مثل MS مورد استفاده قرار گرفته است.
از دیگر نتایج جالب توجه این پروژه این است که 76 درصد DNA ژنومی به RNA رونویسی می شود ولی به پروتئین ترجمه نمی شود. این موضوع شاید منجر به کشف برخی نقش های دیگر RNA در سلول شود در حالی که بسیاری اعتقاد دارند که RNA های زیادی در سلول بدون هدف ساخته می شوند.
محققان پروژه ENCODE نزدیک به چهار میلیون ناحیه در ژنوم 349 تیپ سلولی شناسایی کرده اند که عوامل رونویسی به آنها متصل می شوند ولی معلوم نیست که چند درصد این اتصالات موثر هستند. این تحقیق انقلاب دیگری در زیست فناوری و علوم زیستی ایجاد کرده است.
منبع: Science, January 7, 2013
|
|
