|  |
دانشمندان بزرگترین ملکول هایی را که تاکنون در فضا مشاهده شده است در ابری از غبار کیهانی در اطراف ستاره های دوردست ردیابی کرده اند.
این ملکول های کربنی که به شکل توپ فوتبال هستند به "باکی بال" موسومند و اولین بار 25 سال قبل به طور تصادفی در آزمایشگاه خلق شدند. این ملکول ها "سومین نوع کربن" پس از گرافیت و الماس هستند. محققان نتایج یافته های خود را در نشریه "ساینس" تشریح کرده اند.
"باکی بال"ها حاوی 60 اتم کربن هستند که در یک کره آرایش یافته اند. اتم ها در حالت های مختلف پنج و شش ضلعی که در ابعاد اتمی درست مانند توپ فوتبال به نظر می رسند به هم وصل هستند.
گروه محققان تحت سرپرستی جان کامی از دانشگاه آنتاریوی غربی در کانادا این کشف را با کمک تلسکوپ اسپیتزر ناسا که یک تلسکوپ فضایی فروسرخ است انجام داد.
پروفسور کامی گفت: "اینها انواع نوسان ها و لرزش ها را تجربه می کنند و به این ترتیب در طول موج های خیلی مشخص با نور فروسرخ تعامل پیدا می کنند."
زمانی که این تلسکوپ، تصاعدها در این طول موج را ردیابی کرد، پروفسور کامی می دانست که درحال تماشای علائمی از بزرگترین ملکول هایی که تاکنون در فضا یافت شده است. این علائم از ستاره ای در فاصله 6500 سال نوری در صورت فلکی "ارا" که از نیمکره جنوبی دیده می شود می آید.
پروفسور کامی گفت: "خیلی از دانشمندان انتظار داشتند که اینها در فضا وجود داشته باشند، چون در میان پایدارترین و مقاوم ترین مواد هستند. به همین دلیلی زمانی که در فضا تشکیل شدند، خیلی سخت از میان خواهند رفت."
او افزود: "اما این یک شاهد روشن از یک طبقه کاملا نو از ملکول هایی است که آنجا وجود دارد."
محققان اکنون می خواهند دریابند که چه کسری از کربن موجود در جهان ممکن است در این کره های کربنی "به تله" افتاده باشد. آنها همچنین می خواهند با استفاده از خواص شناخته شده این ملکول ها درک بهتری از فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی در فضا به دست آورند.
این کشف حتی ممکن است به روشن شدن سایر مشخصه های شیمیایی غیرقابل درک در فضا کمک کند.
کشف این ملکول ها در زمین نیز تصادفی بود. محققان سعی داشتند شرایطی در اتمسفر ستارگان عظیم سالخورده غنی از کربن را بازسازی کنند که چنین ملکول هایی تولید شد.
پروفسور کامی می گوید: "این آزمایش ها برای ایجاد زنجیره های بلند کربنی ترتیب داده شده بود، که بعد چیز غیرمنتظره ای از آن بیرون آمد - این ملکول های شبیه به توپ فوتبال که خیلی هم عجیب به نظر می رسیدند." "و حالا معلوم شده است که آن شرایط که عمدا در آزمایشگاه ایجاد شد عملا در فضا هم اتفاق می افتد - فقط لازم بود به نقطه درست بنگریم."
هری کروتو که اکنون در دانشگاه ایالتی فلوریدا در آمریکا تدریس می کند به خاطر ساختن آن ملکول ها از برندگان جایل نوبل شیمی سال 1996 شد. او می گوید: "این پیشرفت خیلی هیجان انگیز شواهد قانع کننده ای فراهم می کند که این ملکول ها، همانطور که من مدت ها مظنون بودم، از زمان های دوردست در گوشه های تاریک کهکشان ما وجود داشته است."
وی می افزاید: "همه کربنی که در جسم شما هست از غبار ستارگان می آید، شاید این کربن زمانی به شکل باکی بال ها (در فضا) بوده است."
|
|
